وقتی برای ترمیم دندان به دندانپزشک مراجعه می‌کنیم، معمولاً انتظار داریم مشکل برای همیشه برطرف و حل شود. اما گاهی بعد از مدتی، دوباره دردها شروع می‌شوند یا دندان شروع به تغییر رنگ می‌کند. در کلینیک آرت دنتال بارها از ما پرسیده شده که چرا بعضی دندان‌ها، با وجود اینکه ترمیم شده‌اند، دوباره دچار مشکل می‌شوند؟ پاسخ کوتاه این است: پوسیدگی ثانویه. این مشکل یکی از شایع‌ترین و اصلی‌ترین دلایل نیاز دوباره به ترمیم، درمان ریشه یا حتی کشیدن دندان است.
در این مقاله بررسی می‌کنیم که پوسیدگی ثانویه دندان چیست، به چه علت اتفاق می‌افتد و چطور می‌توان از وقوع آن جلوگیری کرد.
پوسیدگی ثانویه چیست؟
پوسیدگی ثانویه یعنی ایجاد شدن پوسیدگی جدید در زیر یا کنار ترمیم قبلی. این پوسیدگی معمولاً به دلیل نفوذ پلاک میکروبی به زیر ناحیه ترمیم شده ایجاد می‌شود. وقتی فضای کوچکی بین دیواره دندان و مواد ترمیمی ایجاد شود، باکتری‌ها از آن قسمت وارد شده و مشکل را شروع می‌کنند.
این مشکل آنقدر شایع است که یکی از مهم‌ترین دلایل مراجعه بیماران برای ترمیم دندان مجدد محسوب می‌شود. در بسیاری از دندان‌هایی که به نظر سالم می‌رسند، پوسیدگی ثانویه در لایه‌های زیرین پنهان شده است.
چرا بعد از ترمیم، دندان دوباره خراب می‌شود؟
دلایل زیادی برای این اتفاق وجود دارد:
- ترمیم قدیمی و فرسوده
ترمیم‌ها عمر محدودی دارند. مواد پرکننده پس از چند سال دچار سایش یا ترک می‌شوند. این شکاف‌ها محل تجمع باکتری‌ها هستند و زمینه را برای ایجاد پوسیدگی فراهم می‌کنند.
- تکنیک نامناسب هنگام ترمیم
گاهی مشکل از کیفیت انجام کار است. اگر اتصال مواد ترمیمی به دندان‌ها ضعیف باشد یا پوسیدگی اولیه به‌طور کامل برداشته نشده باشد، پوسیدگی دوباره ظاهر می‌شود.
- بهداشت ناکافی
عدم انجام نخ دندان، مسواک نزدن مرتب یا مصرف زیاد قند باعث افزایش پلاک شده و این پلاک‌ها به‌راحتی به زیر ناحیه ترمیم شده نفوذ کرده و پوسیدگی ثانویه را ایجاد می‌کنند.
- پوسیدگی پنهان بین دندان‌ها
بیشتر پوسیدگی‌ها در فاصله بین دندان‌ها ایجاد می‌شود. حتی بهترین ترمیم نیز اگر در این قسمتی که فشار و سایش زیاد دارد ایجاد شود، آسیب‌پذیر خواهد شد.
علائم پوسیدگی ثانویه چیست؟
گاهی هیچ علامتی ندارد و پوسیدگی را تنها در عکس رادیوگرافی می‌توان دید. اما علائم رایج شامل موارد زیر است:
- درد در هنگام جویدن
- حساسیت به سرد و گرم
- حساسیت با فشار
- تغییر رنگ لبه‌های ترمیم شده
- گیر غذایی
- بوی بد دهان
اگر هر یک از این علائم را داشتید، بهتر است سریع بررسی شوید.
پوسیدگی ثانویه و درمان‌های احتمالی
نوع درمان به میزان خرابی دندان بستگی دارد:
- پروتز ثابت
اگر ساختار دندان خیلی ضعیف شود، ممکن است نیاز به روکش پیدا کند. پروتز ثابت از دندان محافظت می‌کند و مانع از آسیب‌های بیشتر می‌شود.
- ترمیم مجدد
اگر ناحیه پوسیده کوچک باشد، ترمیم قبلی برداشته شده و دوباره پر می‌شود. این ساده‌ترین روش درمان آن است.
- درمان ریشه
اگر پوسیدگی به عصب برسد، نیاز به درمان ریشه خواهید داشت. بسیاری از افرادی که فکر می‌کنند دندان ترمیم‌شده‌شان سالم است، ناگهان با درد شدیدی مواجه شده و متوجه می‌شوند پوسیدگی ثانویه به عصب آن رسیده است.
- جراحی لثه
اگر پوسیدگی در ناحیه زیر لثه‌ها ایجاد شود، ممکن است پزشک برای دسترسی بهتر نیاز به جراحی لثه داشته باشد.
- کشیدن دندان و جایگزینی آن
در موارد شدید که دندان غیرقابل درست کردن است، گزینه آخر، کشیدن و جایگزینی آن با ایمپلنت است. بسیاری از بیماران برای جایگزینی دندان از ایمپلنت سوئیسی استفاده می‌کنند که مقاومت و کیفیت بسیار خوبی دارد.
چطور از پوسیدگی ثانویه جلوگیری کنیم؟
پیشگیری همیشه بهتر، آسان‌تر و ارزان‌تر از درمان است. چند نکته ساده می‌تواند از این مشکلات جلوگیری کند:
- جرم‌گیری دندان
پلاک‌های سخت شده و جرم‌ها می‌توانند به زیر ناحیه ترمیم نفوذ کرده و پوسیدگی ایجاد کنند. انجام دادن جرم‌گیری دندان هر شش ماه یک بار هوشمندانه است.
- استفاده از نخ دندان
بیشتر پوسیدگی‌های ثانویه بین دندان‌ها رخ می‌دهد. با نخ دندان کشیدن می‌توانیم لایه‌های پنهان غذا و باکتری‌ها را از بین ببریم.
- پرهیز از مصرف زیاد شیرینی
قند زیاد، محیط دهان را اسیدی کرده و این اسیدها می‌تواند به ترمیم‌ها و لبه‌های آنها آسیب برساند.
- مراجعه دوره‌ای به دندانپزشک
حتی اگر هیچ دردی ندارید، انجام چکاپ مداوم می‌تواند پوسیدگی‌های پنهان را قبل از پیشرفت تشخیص دهد.
نقش تخصص در درمان
همه ترمیم‌ها یکسان نیستند. کیفیت کار دندانپزشک نقش مهمی در جلوگیری از ایجاد پوسیدگی ثانویه دارد. استفاده از مواد مرغوب، تکنیک درست و دقت بالا باعث می‌شود طول عمر ترمیم دندان افزایش یابد.
در ارت دنتال ترمیم‌ها با مواد باکیفیت و تکنیک‌های استاندارد انجام می‌شود تا احتمال نفوذ باکتری‌ها به حداقل برسد.
نتیجه‌گیری
ترمیم دندان پایان این کار نیست. اگر بهداشت رعایت نشده یا ترمیم کیفیت کافی را نداشته باشد، احتمال ظهور پوسیدگی ثانویه بسیار زیاد است. با رسیدگی منظم، جرم‌گیری، نخ دندان و چکاپ دوره‌ای می‌توان از این مشکل پیشگیری کرد. اگر احساس کردید ترمیم دندانتان مشکل پیدا کرده است، بهترین کار مراجعه سریع است تا از درمان‌های سنگین‌تر مانند درمان ریشه، پروتز ثابت یا حتی جراحی لثه جلوگیری شود.
کامنتی ثبت نشده است