از دست دادن دندان‌ها به‌ویژه در سنین بالا یکی از مشکلات شایعی است که بسیاری از افراد با آن مواجه می‌شوند. هرچند رعایت بهداشت دهان و دندان از دوران جوانی می‌تواند تأثیر زیادی در حفظ سلامت و استحکام دندان‌ها داشته باشد، اما گاهی به دلایلی مانند پوسیدگی شدید، ضربه، تصادف یا سایر حوادث فرد تعدادی یا حتی همه‌ دندان‌های خود را از دست می‌دهد.

از آنجا که دندان‌ها تأثیر مستقیمی بر جویدن غذا، تکلم صحیح و زیبایی چهره دارند، بسیاری از افراد به دنبال راهکاری مناسب برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته خود هستند. یکی از روش‌های رایج در این زمینه استفاده از پروتزهای دندانی است که به دو دسته‌ کلی پروتزهای ثابت و پروتزهای متحرک تقسیم می‌شوند.

از دَم قسط؟؟ هم مشاوره رایگان هم ایمپلنت سوئیسی قسطی! فقط با کلینیک تخصصی آرت دنتال

تفاوت های پروتز دندان ثابت و متحرک

در ادامه دو نوع پروتز دندانی و پروتز متحرک را به همراه تفاوت هریک بررسی می‌کنیم:

پروتز دندانی ثابت (Fixed Dental Prosthesis)

پروتزهای دندانی ثابت به‌طور دائمی روی دندان‌های طبیعی یا ایمپلنت‌های کاشته‌شده در فک متصل می‌شوند و نیازی به خارج کردن آن‌ها از دهان در طول روز وجود ندارد. این نوع پروتزها استحکام بالایی دارند، عملکرد مناسبی در جویدن غذا ارائه می‌دهند و ظاهری طبیعی‌تر به لبخند می‌بخشند. انواع پروتزهای دندانی ثابت شامل موارد زیر هستند:

• روکش دندان Dental Crown: یک پوشش مصنوعی که روی دندان آسیب‌دیده یا ترمیم‌شده قرار گرفته و از آن محافظت می‌کند.
• بریج دندانی Dental Bridge: روشی برای جایگزینی یک یا چند دندان از دست رفته که با تکیه بر دندان‌های مجاور در محل خود ثابت می‌شود.
• ایمپلنت دندانی Dental Implant: پایه‌ای از جنس تیتانیوم که در استخوان فک قرار داده شده و سپس یک روکش دندانی روی آن نصب می‌شود.

پروتز دندانی متحرک (Removable Dental Prosthesis)

پروتزهای متحرک قابلیت گذاشتن و برداشتن دارند و معمولاً برای افرادی که تعداد زیادی از دندان‌های خود را از دست داده‌اند یا شرایط آن‌ها اجازه‌ استفاده از پروتزهای ثابت را نمی‌دهد مناسب هستند. انواع پروتزهای دندانی متحرک شامل موارد زیر می‌شود:

• دنچر کامل Full Dentures: پروتزی که جایگزین تمام دندان‌های یک فک یا هر دو فک شده و روی لثه قرار می‌گیرد.
• دنچر پارسیل Partial Dentures: نوعی پروتز که فقط برای جایگزینی چند دندان از دست رفته در یک فک استفاده می‌شود و معمولاً با گیره‌هایی به دندان‌های باقی‌مانده متصل می‌گردد.
• اوردنچر Overdenture: پروتزی که روی ایمپلنت‌های دندانی قرار گرفته و نسبت به دنچرهای معمولی ثبات و راحتی بیشتری دارد.

ایمپلنت زایگوما یا زیگوماتیک چیست و چه کاربردی دارد؟

مقایسه پروتز دندانی ثابت و متحرک

انتخاب بین پروتز دندانی ثابت و متحرک می‌تواند تصمیمی دشوار باشد، زیرا هر یک از این روش‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارند. در این بخش این دو نوع پروتز را از جنبه‌های مختلف مورد بررسی قرار می‌دهیم تا بتوانید بر اساس نیازهای خود بهترین گزینه را انتخاب کنید:

1. دوام و ماندگاری

به‌طور کلی پروتزهای دندانی ثابت از طول عمر بیشتری نسبت به پروتزهای متحرک برخوردارند. ایمپلنت‌های دندانی در صورت مراقبت مناسب می‌توانند چندین دهه ماندگار باشند. در مقابل روکش‌ها و بریج‌های دندانی معمولاً بین ۱۰ تا ۱۵ سال عمر مفید دارند. از سوی دیگر پروتزهای متحرک ممکن است به مرور زمان دچار فرسودگی شده، شل شوند یا نیاز به تنظیم و تعویض داشته باشند.

2. عملکرد و زیبایی

پروتزهای ثابت از نظر عملکرد و ظاهر طبیعی‌تر هستند و به فرد این امکان را می‌دهند که بدون نگرانی از جابه‌جایی به راحتی غذا بخورد، صحبت کند و لبخند بزند. در مقابل پروتزهای متحرک ممکن است هنگام جویدن یا صحبت کردن دچار لغزش شوند و گاهی از نظر ظاهری به اندازه‌ پروتزهای ثابت طبیعی به نظر نرسند.

3. راحتی و نگهداری

پروتزهای ثابت معمولاً از نظر راحتی گزینه‌ بهتری محسوب می‌شوند. این نوع پروتز نیازی به برداشتن و گذاشتن روزانه ندارد و باعث تحریک یا ناراحتی لثه‌ها نمی‌شود. در مقابل پروتزهای متحرک ممکن است در دهان احساس ناخوشایندی ایجاد کنند، باعث سایش لثه شوند و نیاز به تمیز کردن و مراقبت روزانه داشته باشند.

4. هزینه

از نظر هزینه پروتزهای ثابت معمولاً گران‌تر از پروتزهای متحرک هستند. ایمپلنت‌های دندانی بالاترین هزینه را دارند، در حالی که پروتزهای متحرک مانند دندان مصنوعی کامل گزینه‌ اقتصادی‌تری محسوب می‌شوند.

فاکتور های مؤثر در انتخاب پروتز دندانی متحرک و ثابت

انتخاب پروتز مناسب به عوامل مختلفی بستگی دارد که هر بیمار باید با توجه به شرایط خود و مشورت با دندانپزشک بهترین گزینه را انتخاب کند. برخی از مهم‌ترین فاکتورهای تأثیرگذار در این تصمیم عبارت‌اند از:

• وضعیت سلامت دندان‌ها: اگر تعدادی از دندان‌های طبیعی هنوز سالم و قوی باشند پروتزهای ثابت مانند روکش یا بریج می‌توانند گزینه‌ مناسبی باشند. اما در شرایطی که بیشتر دندان‌ها از بین رفته یا آسیب‌دیده باشند، استفاده از پروتزهای متحرک یا ایمپلنت گزینه‌ بهتری خواهد بود.
• بودجه مالی: هزینه‌ پروتزهای دندانی بسته به نوع مواد، طراحی و روش درمانی متفاوت است. به‌عنوان مثال روکش‌های ساخته‌شده از زیرکونیا و ایمکس هزینه‌ بیشتری نسبت به روکش‌های فلزی دارند. ایمپلنت‌های دندانی نیز به دلیل فرایند جراحی و ماندگاری بالا معمولاً گران‌تر از سایر روش‌ها هستند.
• اولویت‌های زیبایی: اگر طبیعی بودن ظاهر دندان‌ها برای شما در اولویت است، روکش‌های زیرکونیا و ایمکس گزینه‌های بهتری خواهند بود، زیرا این مواد رنگ و شفافیتی مشابه دندان‌های طبیعی دارند و جلوه‌ای زیباتر ایجاد می‌کنند.

خبر خوب: هزینه ایمپلنت اشترومن رو میتونی قسطی پرداخت کنی!!🦷

مزایای پروتز های دندانی ثابت و متحرک

مزایای پروتز های ثابت

پروتزهای دندانی ثابت به دلیل اتصال دائمی به دندان‌های طبیعی یا ایمپلنت‌ها، مزایای متعددی دارند که شامل موارد زیر می‌شود:

• ثبات و پایداری بالا: این پروتزها به‌طور محکم به فک متصل می‌شوند و احساسی مشابه دندان‌های طبیعی ایجاد می‌کنند.
• راحتی بیشتر: نیازی به خارج کردن آن‌ها برای تمیز کردن روزانه وجود ندارد، که باعث راحتی بیشتر در استفاده می‌شود.
• زیبایی و ظاهر طبیعی: این پروتزها به دلیل طراحی دقیق و شباهت بالا به دندان‌های طبیعی، لبخندی زیباتر و طبیعی‌تر ارائه می‌دهند.
• حفظ استخوان فک: به‌ویژه در مورد ایمپلنت‌های دندانی، از تحلیل رفتن استخوان فک جلوگیری کرده و ساختار فک را حفظ می‌کنند.
• افزایش قدرت جویدن: این نوع پروتزها عملکردی نزدیک به دندان‌های طبیعی دارند و امکان جویدن بهتر و راحت‌تر غذا را فراهم می‌کنند.
• دوام بالا: در صورت رعایت بهداشت دهان و دندان، می‌توانند سال‌ها بدون نیاز به تعویض یا تعمیر باقی بمانند.
• عدم نیاز به چسب: برخلاف برخی پروتزهای متحرک، نیازی به استفاده از چسب برای نگه داشتن آن‌ها در جای خود وجود ندارد.

مزایای پروتز های متحرک

پروتزهای متحرک نیز گزینه‌ای کاربردی برای بسیاری از افراد محسوب می‌شوند و دارای ویژگی‌های زیر هستند:

• هزینه‌ی مقرون‌به‌صرفه: معمولاً قیمت پایین‌تری نسبت به پروتزهای ثابت دارند که آن‌ها را به گزینه‌ای اقتصادی‌تر تبدیل می‌کند.
• سهولت در نظافت: امکان خارج کردن پروتز و تمیز کردن آن به‌صورت دقیق وجود دارد که به بهداشت دهان و دندان کمک می‌کند.
• سرعت در ساخت و تحویل: فرایند طراحی و آماده‌سازی این پروتزها نسبت به ایمپلنت و سایر روش‌های ثابت سریع‌تر انجام می‌شود.
• عدم نیاز به جراحی: برخلاف ایمپلنت‌های دندانی که نیاز به جراحی و کاشت در استخوان فک دارند، پروتزهای متحرک بدون نیاز به جراحی قابل استفاده هستند.
• قابلیت تنظیم و تغییر: در صورت تغییرات در ساختار فک و لثه این پروتزها قابل تنظیم و اصلاح هستند.
• مناسب برای سالمندان و بیماران خاص: برای افرادی که امکان انجام جراحی یا استفاده از پروتزهای ثابت را ندارند یک گزینه‌ ایده‌آل محسوب می‌شوند.
• پوشش‌دهی بهتر بافت‌های نرم: این پروتزها می‌توانند تغییرات در بافت‌های نرم دهان را جبران کرده و به بهبود تناسب دندان‌ها کمک کنند.

سخن پایانی

پروتز دندانی ثابت و متحرک هر یک دارای ویژگی‌ها و مزایای خاص خود هستند. پروتزهای ثابت با استحکام و پایداری بالا امکان بازیابی عملکرد طبیعی دندان‌ها را فراهم می‌کنند، درحالی‌که پروتزهای متحرک انعطاف‌پذیرتر بوده و به‌راحتی قابل جابه‌جایی و تنظیم هستند. انتخاب بین این دو نوع پروتز به وضعیت دندان‌ها، نیازهای فردی و توصیه‌ی دندانپزشک بستگی دارد. برای افزایش طول عمر و عملکرد بهتر پروتزها مراقبت‌های منظم و رعایت بهداشت دهان و دندان ضروری است. همچنین مراجعه‌ دوره‌ای به دندانپزشک برای بررسی وضعیت پروتز و انجام تنظیمات لازم می‌تواند به حفظ کیفیت و کارایی آن کمک کند.