از مشکلات و آسیب‌های رایج دهان و دندان رسیدن التهاب و عفونت به ریشه دندان است. با رسیدن التهاب و عفونت به بافت حفره مرکزی دندان و ریشه، با انجام درمان ریشه دندان یا جراحی اپیکو بخش‌های عفونی تخلیه و پاکسازی می‌شوند. این عمل با اصطلاح رایج عصب کشی دندان شناخته می‌شود. در ادامه شرحی از نحوه انجام هر یک ارائه داده و به علل بروز این مشکل خواهیم پرداخت.

مزایای عصب کشی دندان

مهم‌ترین مزیت درمان ریشه دندان حفظ کردن دندان طبیعی فرد است. استفاده از ایمپلنت یا دندان‌های متحرک و ثابت به عنوان جایگزین دندان از دست رفته گرچه رایج است و در سال‌های اخیر پیشرفت قابل توجهی داشته‌اند اما قابل مقایسه با عملکرد دندان طبیعی نخواهند بود. درمان ریشه دندان از گسترش عفونت به دندان‌های مجاور و سایر بخش‌های بدن جلوگیری خواهد کرد و جلوی سرایت آن را خواهد گرفت. با گذشت زمان و افزایش عمق آسیب میزان هزینه‌های درمانی نیز افزایش پیدا خواهد کرد، درمان‌های سطحی عموما مقرون به صرفه‌تر هستند.

چرا به عصب کشی نیاز داریم؟

نیاز به عصب کشی دندان زمانی شدت میابد که پالپ یا همان عصب دندان دچار آسیب شده باشد. این آسیب می‌تواند ناشی از مشکلات متفاوتی مانند پوسیدگی عمیق دندان، تروما دندان، عفونت، شکستگی و حتی تکرر درمان‌های دندانپزشکی روی یک دندان باشد. عصب کشی، دندان طبیعی را حفظ می‌نماید، درد را کاهش می‌دهد و از گسترش عفونت جلوگیری می‌کند.

روش‌های عصب کشی دندان

با پیشرفت تکنولوژی تجهیزات مورد استفاده در انجام درمان‌های ریشه در سال‌های اخیر میزان دقت، سرعت و کیفیت کار پزشکان نیز افزایش یافته است. از عکس‌های سه بعدی دندان گرفته تا استفاده از دستگاه‌های روتاری برای پاکسازی کانال‌های دندان که از پیشرفته‌ترین ابزارهای درمانی است، دستگاه روتاری از فایل‌های نیکل-تیتانیوم (NiTi) استفاده می‌کند که می‌توانند در کانال‌های پیچیده دندان حرکت کنند و کم‌ترین میزان ریسک آسیب به دندان را داشته باشند.

دستگاه‌های تصویربرداری سه بعدی یا CBCT نیز با ارائه اطلاعات از ساختار کلی دندان امکان شناسایی دقیق شکل کانال‌ها و محل ضایعه داخل دندان و… را برای پزشک معالج فراهم می‌کنند. استفاده از چسب‌های بیومتریال، تکنولوژی فیبر نوری، لیزر دندانپزشکی و سایر تجهیزات نوین درمانی و روش‌های جدید درمان ریشه دندان در نهایت منجر بهبود تجربه بیماران از روند درمان و نتیجه بخش‌تر بودن درمان خواهد شد.

عصب کشی چگونه انجام می‌شود؟

1. بی‌حسی موضعی: دندانپزشک با استفاده از بی‌حسی موضعی، ناحیه اطراف دندان را بی‌حس می‌کند تا شما دردی احساس نکنید.
2. ایجاد دسترسی به کانال‌های ریشه: دندانپزشک با استفاده از ابزارهای مخصوص، یک سوراخ کوچک در تاج دندان ایجاد می‌کند تا به کانال‌های ریشه دسترسی پیدا کند.
3. تمیز کردن کانال‌های ریشه: با استفاده از ابزارهای مخصوص، کانال‌های ریشه به طور کامل تمیز شده و از باکتری‌ها و بافت‌های مرده تخلیه می‌شوند.
4. پر کردن کانال‌های ریشه: کانال‌های ریشه با مواد مخصوصی مانند گوتاپرکا پر می‌شوند تا از عفونت مجدد جلوگیری شود.
5. روکش دندان: برای محافظت از دندان درمان شده، دندانپزشک یک روکش روی دندان قرار می‌دهد.

انواع روش‌های درمان ریشه دندان

در درمان ریشه یا کانال دندان که عموما با نام عصب کشی آن را می‌شناسیم از روش‌های درمانی مختلفی استفاده می‌شود. روش اول راه‌کار سنتی است که در آن با استفاده از فایل‌ها کانال دندان شکل‌دهی و پاکسازی می‌شود، این شیوه زمان و دقت بالایی نیاز دارد اما هنوز کاربرد دارد و دندانپزشکان به این طریق عمل ریشه را درمان می‌کنند. در صورتی که پس از پاکسازی عفونت پالپ و درمان ریشه بخشی از التهاب و عفونت در انتهای ریشه باقی بماند پزشکان با آپیکو سرجری بخشی از انتهای ریشه را خارج می‌کنند و ریشه را می‌بندند و پر می‌کنند.

عصب کشی دندان چقدر طول می‌کشد؟

طول درمان توسط عصب‌کشی به پیچیدگی درمان و تعداد کانال‌های ریشه بستگی دارد. به صورت کلی یک جلسه کافی است، اما در برخی موارد ممکن است به چند جلسه نیاز باشد.

اپیکو سرجری چه زمانی انجام می‌شود؟

اگر با انجام درمان ریشه دندان یا همان عصب کشی عفونت و التهاب از بین نرود و در ریشه دندان باقی بماند از اپیکواکتومی یا همان اپیکو سرجری برای برداشتن بخش ملتهب از انتهای ریشه اقدام می‌شود. علاوه بر عفونت دندان، در صورت وجود آبسه یا کیست در بخش انتهایی ریشه نیز از روش درمانی جراحی آپیکو برای برداشتن زائده استفاده می‌شود. پس از اتمام جراحی بخش باز ریشه با مواد پر کننده آب بندی می‌شود.

علائم به عصب رسیدن دندان چیست؟

• نفوذ باکتری‌ به حفره مرکزی دندان و عفونی و ملتهب شدن پالپ را اصطلاحا به عصب رسیدن دندان می‌نامند که علائم آن به شرح زیر است:
• درد شدید: اولین و آزاردهنده‌ترین علامت به عصب رسیدن دندان التهاب و درد دندان است، این درد عمدتا به صورت دورانی و نبض‌دار تجربه می‌شود.
• حساسیت به دما: واکنش به دما و تجربه درد در صورت برخورد نوشیدنی و آشامیدنی سرد یا گرم به دندان از نشانه‌های آسیب‌دیدگی عصب باشد.
• تورم و التهاب لثه: در صورتی که عفونت به ریشه دندان رسیده باشد منجر به ملتهب شدن لثه و آبسه شده و نیاز به اقدام فوری دارد.
• بوی بد دهان: یکی از علل بوی بد دهان عفونی شدن فضای دهان و دندان‌ها است، این حالت ممکن است با تجربه طعم ناخوشایند در دهان نیز همراه باشد که نشانه‌هایی از عفونت پالپ هستند.

گرچه این علائم و نشانه‌ها رایج و عمومی هستند اما تشخیص به عصب رسیدن دندان نیاز به تشخیص متخصص و عکس‌برداری دارد.

فرق درمان ریشه با عصب کشی

هر دو اصطلاح به یک عمل در درمان و حفظ دندان اشاره دارند، درمان ریشه اصطلاحی تخصصی‌تر و علمی‌تر است که به کلیت فرآیند درمانی اشاره دارد. عصب کشی اصطلاحی عام و رایج است که در واقع به بخشی از فرآیند درمان ریشه اشاره دارد. مرحله پاکسازی و تخلیه پالپ عفونی شده از حفره مرکزی دندان و شکل‌دهی کانال‌های ریشه را اصطلاحا عصب کشی دندان می‌نامند.

درمان درد ریشه دندان

در صورتی که محیط حفره مرکزی دندان عفونی شود درد شدیدی بروز پیدا می‌کند، بهترین واکنش به این در مراجعه به دندانپزشک و درمان فوری ریشه دندان است، چرا که به ریشه رسیدن این عفونت و التهاب علاوه بر تحمل درد بیشتر ممکن است عواقبی مثل از دادن دندان به همراه داشته باشد که اتفاقی جبران‌ناپذیر است. عموما پزشکان در این مرحله از آنتی‌بیوتیک‌ها استفاده می‌کنند که به مرور زمان درد را از بین خواهد برد.