پوسیدگی دندان یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مزمن است که سلامت دهان و دندان را به طور مستقیم در معرض خطر قرار می‌دهد. این بیماری در اثر تغذیه نامناسب، عدم رعایت بهداشت و عوامل محیطی ایجاد می‌شود و با علائمی مانند درد، عفونت و از دست رفتن دندان همراه است. علی‌رغم پیشرفت‌های علم دندانپزشکی راهکارهایی برای پیشگیری از پوسیدگی دندان وجود دارد که مورد توجه متخصصان است. برای شناخت دقیق علل پوسیدگی دندان و راه‌های جلوگیری از آن در ادامه همراه دندانپزشکی تخصصی آرت دنتال باشید.
کلینیک دندانپزشکی تخصصی آرت دنتال کاشت ایمپلنت در فرمانیه با بهره‌گیری از تیم متخصص و تجهیزات پیشرفته، آماده ارائه خدمات تشخیص و درمان پری ایمپلنتیت به بیماران گرامی است.
پوسیدگی دندان چیست و چگونه ایجاد می‌شود؟
هنگامی که لایه چسبنده‌ای به نام پلاک روی سطح دندان‌ها تجمع می‌کند به‌تدریج پوسیدگی دندان آغاز می‌شود. پلاک از ترکیب بزاق، باکتری‌ها و ذرات غذا تشکیل می‌شود و به دندان می‌چسبد. زمانی که مواد شیرین یا نشاسته‌ای می‌خورید باکتری‌های موجود در پلاک این ترکیبات را تجزیه کرده و اسید تولید می‌کنند. این اسیدها به‌تدریج مینای دندان را تحت تاثیر قرار می‌دهند و باعث تضعیف آن می‌شوند؛ بنابراین نقاط ریز به نام دکلسیفیکاسیون روی مینای دندان به وجود می‌آید.
اگر بهداشت را رعایت نکنید این روند متوقف نمی‌شود و نقاط بزرگتر می‌شوند، به دنبال آن پوسیدگی به اعماق دندان نفوذ می‌کند و به عاج دندان که از مینا حساس‌تر است می‌رسد. اگر با وجود درد یا حساسیت به غذاهای شیرین همچنان به سراغ درمان نروید باکتری‌ها وارد پالپ دندان شده و منجر به عفونت شدید و درد مهلک خواهد شد. در این مرحله دندانپزشک از درمان‌هایی مانند عصب‌کشی یا درمان ریشه استفاده می‌کند. در صورت عدم درمان، عفونت گسترش پیدا می‌کند و با نفوذ به بافت‌های اطراف باعث از دست رفتن دندان می‌شود.
ایمپلنت زایگوما یک روش مناسب برای افرادی است که نیاز به کاشت ایمپلنت دارند، اما به دلیل تحلیل استخوان فک امکان انجام این کار با روش‌های معمولی برایشان وجود ندارد. اگر شما هم با چنین مشکلی مواجه هستید و به هر دلیلی نمی‌توانید جراحی پیوند استخوان انجام دهید، این روش می‌تواند گزینه‌ای مناسب برای شما باشد.
دلایل پوسیدگی دندان
پوسیدگی دندان ناشی از مجموعه‌ای از عوامل مختلف است که به‌مرور سلامت دندان‌ها را به خطر می‌اندازند. مهم‌ترین دلایل این مشکل عبارتند از:
- تغذیه ناسالم: مصرف بیش از اندازه مواد نشاسته‌ای و قندی فرصتی برای رشد باکتری‌های مضر در دهان فراهم می‌کند.
- باکتری‌ها: این موجودات میکروسکوپی با تجزیه قندهای پلاک دندانی، اسید تولید می‌کنند و باعث تخریب مینای دندان می‌شوند.
- عدم رعایت بهداشت دهان: عدم مسواک زدن و استفاده نکردن از نخ دندان میزان پلاک و التهاب لثه را افزایش می‌دهد.
- بیماری‌های لثه: التهاب لثه و عفونت زمینه‌ساز آسیب دیدن ساختار دندان‌ها هستند.
- دندان‌های نامرتب: دندان‌های روی هم افتاده یا کج باعث افزایش میزان پلاک می‌شوند و تمیز کردن دهان را دشوار می‌کنند.
- استعمال دخانیات: سیگار و قلیان ترشح بزاق را کاهش می‌دهند و سیستم ایمنی دهان را ضعیف می‌کنند.
- مصرف برخی داروها: داروهایی مانند داروهای آسم باعث خشکی دهان شده و دفاع طبیعی دندان را کاهش می‌دهند.
- ضربه: آسیب‌های ناگهانی و شدید به دندان ساختار آنها را ضعیف می‌کند.
ایمپلنت سوئیسی کیفیت بالا و طول عمر طولانی دارند و در کشورهای مختلف از جمله ایران بسیار محبوب هستند.
نشانه ها و علائم پوسیدگی دندان
پوسیدگی دندان با مجموعه‌ای از علائم مشخص می‌شود که بسته به مرحله، شدت و نوع آسیب متفاوت هستند. در مراحل اولیه پوسیدگی معمولا علائم واضحی احساس نمی‌شود و حتی ممکن است فرد از وجود مشکل آگاه نباشد. در صورت پیشرفت آسیب نشانه‌های زیر ظاهر می‌شوند:
- حساسیت به غذاها و نوشیدنی‌ها
- درد ناگهانی و بدون علت مشخص
- سوراخ‌ها و حفره‌های قابل مشاهده
- تغییر رنگ دندان
- بوی بد دهان
- طعم بد در دهان
- التهاب و تورم لثه‌ها
با شناسایی به‌موقع این علائم می‌توان کمک بزرگی به شروع درمان و جلوگیری از پیشرفت پوسیدگی کرد. در صورت مشاهده هر یک از نشانه‌های بالا در اسرع وقت به دندانپزشک مراجعه کنید.
ایمپلنت اشترومن با گارانتی مادام‌العمر ارائه می‌شود و بیماران می‌توانند در صورت نصب صحیح و رعایت شرایط نگهداری، مشکلات ناشی از تولید یا مواد، تحت پوشش قرار گیرند.
راه های جلوگیری از پوسیدگی دندان
پیشگیری از پوسیدگی دندان بهترین راهکار برای حفظ سلامت دهان و دندان‌ها است. با رعایت چند نکته ساده می‌توان از بروز آسیب‌های جدی‌تر جلوگیری کرد و از دندان‌های سالم و مستحکم بهره‌مند شد. در ادامه مهم‌ترین روش‌های پیشگیری از پوسیدگی دندان را بررسی می‌کنیم:
1. مسواک زدن منظم و اصولی
مسواک زدن منظم و به‌موقع موثرترین گام در جلوگیری از پوسیدگی دندان است. پلاک دندان که از باکتری‌ها و باقیمانده غذا تشکیل شده حدود ۲۰ دقیقه پس از غذا خوردن شروع به شکل‌گیری می‌کند. در نتیجه حداقل دو بار در روز به‌ویژه پس از صبحانه و قبل از خواب باید مسواک زده شود تا پلاک‌ها از سطح دندان حذف شوند و از تجمع آنها جلوگیری گردد.
2. استفاده مرتب از نخ دندان
نخ دندان مکمل مسواک است و ذرات غذا و پلاک‌های میان دندانی که مسواک به آنها دسترسی ندارد را از بین می‌برد. پس از هر وعده غذایی می‌توانید از نخ دندان استفاده کنید. این ابزار به پاکسازی نواحی بین دندان‌ها کمک می‌کند و مانع از تجمع باکتری‌ها و ایجاد حفره در این مناطق می‌شود.
3. استفاده از دهانشویه مناسب
دهانشویه یکی دیگر از ابزارهای بهداشتی در کنار مسواک و نخ دندان است که در حفظ بهداشت دهان نقش موثری دارد. دهانشویه‌های حاوی فلوراید به تقویت مینای دندان کمک می‌کنند و با کاهش تعداد باکتری‌ها، احتمال ایجاد پلاک را کاهش می‌دهند. بهتر است از دهانشویه‌های فاقد الکل استفاده کنید؛ زیرا الکل دهان را خشک می‌کند و موجب تسریع رشد میکروب‌ها می‌شود.
4. پیروی از رژیم غذایی سالم
مواد غذایی در سلامت دندان‌ها نقش بسیار مهمی دارند. کاهش مصرف خوراکی‌های نشاسته‌ای و شیرین که منجر به تولید اسید می‌شوند می‌تواند به طور قابل توجهی خطر پوسیدگی را کاهش دهد. از مصرف شیرینی‌جات چسبنده و آبنبات‌هایی که به مدت طولانی در دهان می‌مانند خودداری کنید.
5. پرهیز از مصرف دخانیات
دود سیگار و مواد دخانی سلامت دهان را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد. مصرف این مواد ریسک پوسیدگی، خطر بروز التهاب لثه و بیماری‌های دهانی را افزایش می‌دهند. به‌طورکلی ترک سیگار را می‌توان از موثرترین راه‌ها در محافظت از دندان‌ها به شمار آورد.
6. کاهش مصرف نوشیدنی های قندی و اسیدی
نوشیدنی‌های اسیدی و قندی مانند نوشابه‌های گازدار و آبمیوه‌های صنعتی دارای مقادیر بالای قند و اسید هستند. این مواد مینای دندان را ضعیف می‌کنند و سرعت پوسیدگی را افزایش می‌دهند. به جای مصرف آبمیوه صنعتی از آب ساده یا آب طعم‌دار با لیمو استفاده کنید.
7. محدود کردن خوراکی‌های اسیدی
خوراکی‌هایی که دارای خاصیت اسیدی هستند؛ مانند لیمو، گوجه فرنگی و ترشیجات باعث فرسایش مینای دندان می‌شوند. ۳۰ دقیقه پس از مصرف این مواد جهت پاکسازی مینای دندان مسواک بزنید و تا جای ممکن میزان مصرف آنها را کاهش دهید.
بیشتر بخوانید: عوارض نوشیدنی های گازدار برای مینای دندان
روش های درمان پوسیدگی دندان
با توجه به محل و شدت پوسیدگی دندان راهکارهای درمانی متفاوتی وجود دارد که عبارتند از:
فلوراید درمانی
استفاده از این روش در مراحل اولیه پوسیدگی به تقویت مینای دندان و بازسازی مواد معدنی از دست رفته کمک می‌کند و مانع از پیشرفت آسیب می‌شود. این روش به‌صورت خمیر دندان، ژل یا روش‌های دیگر در مطب انجام می‌شود.
پر کردن دندان
اگر پوسیدگی باعث ایجاد حفره شود با کمک موادی مانند کامپوزیت یا آمالگام ناحیه آسیب‌دیده پاکسازی و پر می‌شود. با این کار ساختار و عملکرد طبیعی دندان برمی‌گردد و از پیشرفت خرابی آن جلوگیری خواهد شد.
عصب کشی
در صورتی که پوسیدگی به مغز دندان نفوذ کند بافت عفونی خارج و کانال‌ها پر می‌شوند. پس از آن دندان ترمیم شده و روی آن روکش قرار می‌گیرد. این روش به حفظ دندان طبیعی در مراحل پیشرفت پوسیدگی کمک می‌کند.
کشیدن دندان
در صورتی که آسیب شدید باشد و ترمیم دندان امکان‌پذیر نباشد باید آن را بکشید. پس از آن به کمک ایمپلنت جای خالی دندان پر می‌شود تا در آینده از مشکلاتی مانند تحلیل استخوان فک یا کج شدن دندان‌ها جلوگیری شود.
بیشتر بخوانید: بهترین مواد غذایی برای سلامت دهان و دندان و لثه
سخن آخر
پوسیدگی دندان به‌عنوان یکی از شایع‌ترین مشکلات دهان و دندان، در اثر ترکیبی از عوامل مانند تغذیه ناسالم و بهداشت ضعیف ایجاد می‌شود. این فرایند در مراحل اولیه مینای دندان را تخریب می‌کند و در صورت عدم درمان به لایه‌های عمیق‌تر نفوذ کرده و منجر به درد می‌شود. رعایت بهداشت دهان مانند مسواک زدن منظم، استفاده از نخ دندان و کاهش مصرف مواد قندی و اسیدی از موثرترین راه‌های پیشگیری از این بیماری محسوب می‌شوند.
کامنتی ثبت نشده است