سیاه شدن لثه یکی از مشکلاتی است که ممکن است افراد در طول زمان با آن روبه‌رو شوند. این تغییر رنگ می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. در برخی موارد، سیاه شدن لثه، ممکن است به مشکلات جدی‌تر مانند عفونت‌های قارچی، آسیب‌های فیزیکی یا حتی بیماری‌های سیستمیک اشاره داشته باشد. مهم است که در صورت مشاهده تغییرات غیرعادی در رنگ لثه‌ها، به آن توجه کرده و در صورت لزوم برای تشخیص علت دقیق و درمان مناسب به دندانپزشک مراجعه کرد. در این مقاله از آرت دنتال، به بررسی علل مختلف سیاه شدن لثه‌ها و راه‌های پیشگیری و درمان آن پرداخته خواهد شد.
علت سیاه شدن لثه
سیاه شدن لثه‌ها می‌تواند، دلایل مختلفی داشته باشد، و برخی از این دلایل ممکن است طبیعی باشند، در حالی که برخی دیگر به مشکلات بهداشتی یا بیماری‌های خاص اشاره دارند. علل سیاه شدن لثه‌ها عبارتند از:
-
تجمع ملانین (تیره شدن طبیعی لثه)
لثه‌های تیره یا سیاه می‌تواند نتیجه طبیعی تجمع ملانین باشد. ملانین رنگدانه‌ای است که رنگ پوست، مو و چشم‌ها را تعیین می‌کند. افرادی که رنگ پوست تیره‌تری دارند، معمولاً لثه‌های تیره‌تری نیز دارند که ممکن است به‌طور طبیعی، تیره یا سیاه به نظر برسند. این تغییر رنگ لثه‌ها، معمولاً به خودی خود مشکلی ایجاد نمی‌کند و جز ویژگی‌های طبیعی بدن محسوب می‌شود. لثه‌های تیره و سیاه، به دلیل تراکم بیشتر ملانین در این نواحی است. این پدیده در افرادی که دارای رنگ پوست تیره هستند، شایع‌تر است.
-
تغییرات هورمونی
تغییرات هورمونی مانند دوران بارداری، بلوغ یا استفاده از قرص‌های ضدبارداری، می‌توانند باعث تغییرات در رنگ لثه‌ها شوند. در دوران بارداری، به‌ویژه در سه‌ماهه اول، سطح هورمون‌ها تغییر می‌کند و ممکن است لثه‌ها به رنگ تیره‌تری درآیند. این تغییر رنگ معمولاً موقتی است و پس از گذر از دوران هورمونی خاص، رنگ لثه‌ها به حالت طبیعی باز می‌گردد.
-
سیگار کشیدن و مصرف دخانیات
سیگار کشیدن و مصرف دخانیات یکی از اصلی‌ترین دلایل تغییر رنگ لثه‌ها به سیاهی است. نیکوتین و دیگر مواد شیمیایی موجود در سیگار به بافت‌های لثه، آسیب می‌زنند و باعث تغییر رنگ آن‌ها می‌شوند. این تغییر رنگ می‌تواند به‌صورت لکه‌های سیاه یا قهوه‌ای در لثه‌ها ظاهر شود. علاوه بر تغییر رنگ لثه‌ها، سیگار کشیدن باعث تضعیف سیستم ایمنی، کاهش جریان خون به لثه‌ها و افزایش خطر ابتلا به بیماری لثه می‌شود. این مشکلات می‌توانند باعث التهاب و عفونت‌های لثه‌ای شوند که به تغییر رنگ لثه‌ها منجر می‌شود.
کاشت ایمپلنت سوئیسی در بهترین مرکز دندان پزشکی در تهران
-
بیماری‌های لثه (پریودنتیت)
بیماری لثه مانند ژنژیویت (التهاب لثه) یا پریودنتیت (عفونت شدید لثه) می‌توانند باعث تغییر رنگ لثه‌ها و به‌ویژه تیره شدن آن‌ها شوند. در این بیماری‌ها، لثه‌ها ممکن است دچار التهاب، خونریزی، و عفونت شوند که به تدریج باعث تیره‌تر شدن رنگ آن‌ها می‌شود. در بیماری‌های لثه، به دلیل تجمع باکتری‌ها و ایجاد سموم، رنگ لثه‌ها ممکن است تغییر کند. همچنین ممکن است لثه‌ها از حالت سالم و صورتی به رنگ تیره‌تری مانند سیاه یا قهوه‌ای تغییر رنگ دهند.
-
استفاده از ترکیبات فلزی در پروتزها یا ایمپلنت‌ها
اگر در درمان‌های دندانی از مواد فلزی مانند آمالگام (برای پر کردن دندان) یا ایمپلنت‌های فلزی استفاده شود، ممکن است با گذشت زمان فلزات موجود در این مواد باعث تغییر رنگ لثه‌ها به سمت سیاهی یا تیره شدن شوند. مواد فلزی در تماس با لثه‌ها ممکن است باعث تحریک و ایجاد رنگ‌های تیره یا سیاه شوند. این نوع تغییر رنگ معمولاً در اطراف دندان‌های پر شده با آمالگام یا ایمپلنت‌های فلزی دیده می‌شود.
-
مصرف بعضی داروها
برخی از داروها می‌توانند باعث تغییر رنگ لثه‌ها شوند. به‌ویژه داروهایی مانند داروهای شیمی‌درمانی، آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای ضد اضطراب می‌توانند باعث تیرگی لثه‌ها شوند. مصرف طولانی‌مدت داروهایی که موجب خشکی دهان، تغییر در تولید بزاق یا اختلالات در بافت‌های لثه می‌شوند، می‌تواند به تغییر رنگ لثه‌ها به رنگ‌های تیره یا سیاه منجر شود.
-
عفونت‌های قارچی
عفونت‌های قارچی مانند کاندیدیاز (عفونت قارچی در دهان) می‌توانند باعث ایجاد لکه‌های سیاه یا سفید روی لثه‌ها شوند. این نوع عفونت، معمولاً در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند یا از داروهای خاص استفاده می‌کنند، بیشتر دیده می‌شود. عفونت‌های قارچی به ویژه در افراد مسن یا افرادی که از داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی استفاده می‌کنند، ممکن است به ایجاد رنگ‌های غیرطبیعی در لثه‌ها منجر شوند.
-
آسیب به لثه‌ها
جراحات فیزیکی به لثه‌ها می‌تواند باعث تغییر رنگ آن‌ها شود. ضربه به لثه‌ها یا مسواک زدن با فشار زیاد ممکن است منجر به آسیب به بافت‌های نرم لثه و تغییر رنگ آن‌ها به سیاه یا بنفش شود. لثه‌های آسیب‌دیده ممکن است به‌طور موقت، به رنگ سیاه یا تیره درآیند، که در بیشتر موارد پس از بهبود جراحات، به رنگ طبیعی باز می‌گردند.
-
بیماری‌های سیستمیک
برخی بیماری‌های سیستمیک مانند بیماری‌های کبدی یا اختلالات غدد فوق کلیوی (آدرنولکورتیکال) می‌توانند باعث تغییر رنگ لثه‌ها شوند. این نوع تغییر رنگ معمولاً با علائم دیگری همراه است و می‌تواند به نشانه‌ای از یک مشکل بزرگتر در بدن باشد. در برخی از بیماری‌های سیستمیک، بدن به‌طور کلی تحت تأثیر قرار می‌گیرد و یکی از نشانه‌های آن تغییر رنگ لثه‌ها است.
-
نکروز لثه (مرگ بافت لثه)
در موارد نادر، نکروز (مرگ سلولی) لثه‌ها می‌تواند باعث تغییر رنگ آن‌ها به سیاه یا قهوه‌ای شود. این مشکل ممکن است ناشی از عفونت‌های شدید، آسیب‌های جدی یا اختلالات گردش خون باشد. این تغییر رنگ معمولاً همراه با علائم شدید دیگری مانند درد، تورم و خونریزی است.
درمان سیاه شدن لثه‌ها چیست؟
برای درمان سیاه شدن لثه‌ها، ابتدا باید علت دقیق آن شناسایی شود. درمان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- مشاوره با دندانپزشک: برای تشخیص دقیق علت و درمان مناسب، مراجعه به دندانپزشک ضروری است.
- بهبود بهداشت دهان و دندان: رعایت بهداشت دهان و دندان به‌طور منظم می‌تواند به پیشگیری از تغییر رنگ لثه‌ها کمک کند.
- درمان بیماری‌های لثه: در صورت ابتلا به بیماری‌های لثه، درمان‌های حرفه‌ای مانند تمیز کردن عمیق لثه و استفاده از داروهای تجویز شده ممکن است لازم باشد.
- قطع مصرف دخانیات: اگر سیگار کشیدن یا مصرف دخانیات عامل اصلی تغییر رنگ لثه‌ها باشد، قطع مصرف آن‌ها می‌تواند به بازگشت رنگ طبیعی لثه‌ها کمک کند.
درمان خانگی سیاه شدن لثه‌ها
درمان خانگی برای سیاه شدن لثه‌ها می‌تواند به عنوان یک روش تکمیلی برای بهبود وضعیت لثه‌ها و جلوگیری از بدتر شدن وضعیت استفاده شود. با این حال، مهم است که توجه داشته باشید که اگر سیاهی لثه‌ها به دلیل یک مشکل پزشکی مانند بیماری‌های لثه یا عفونت‌ها باشد، بهترین کار مشاوره با دندانپزشک است. در صورتی که سیاه شدن لثه‌ها ناشی از عوامل طبیعی یا مشکلاتی جزئی باشد، روش‌های خانگی می‌توانند مفید باشند. در ادامه، چند درمان خانگی برای سیاه شدن لثه‌ها آورده شده است:
۱. استفاده از جوش‌شیرین
جوش‌شیرین به دلیل خواص سفیدکنندگی و ضدباکتریایی که دارد، می‌تواند به تمیز کردن لثه‌ها کمک کرده و لکه‌های تیره را کاهش دهد. یک قاشق چایخوری جوش‌شیرین را با مقداری آب مخلوط کنید تا خمیر رقیق به دست آید. سپس این خمیر را روی مسواک بزنید و به آرامی لثه‌ها و دندان‌ها را مسواک کنید. این کار را دو تا سه بار در هفته انجام دهید.
۲. استفاده از روغن نارگیل
روغن نارگیل خواص ضدباکتریایی و ضدالتهابی دارد که می‌تواند به بهبود سلامت لثه‌ها و کاهش لکه‌های تیره کمک کند. مقداری روغن نارگیل را در دهان بریزید و به مدت ۱۰-۱۵ دقیقه در دهان بچرخانید (این روش به «کشیدن روغن» یا Oil pulling معروف است). سپس آن را بیرون بریزید و دهان خود را با آب بشویید. این کار را روزانه انجام دهید.
۳. استفاده از عصاره چای سبز
چای سبز حاوی آنتی‌اکسیدان‌های قدرتمندی است که به کاهش التهاب و بهبود وضعیت لثه‌ها کمک می‌کند. چای سبز را دم کنید و اجازه دهید تا سرد شود. سپس با استفاده از یک پنبه یا دستمال نرم، محلول چای سبز را روی لثه‌های خود بمالید. این کار را روزی دو بار انجام دهید.
۴. استفاده از نمک و آب گرم
آب نمک به دلیل خواص ضدباکتریایی که دارد، می‌تواند به تسکین التهاب لثه‌ها و پیشگیری از عفونت‌ها کمک کند. یک قاشق چایخوری نمک را در یک فنجان آب گرم حل کنید. سپس دهان خود را با این محلول شستشو دهید و اجازه دهید که محلول چند دقیقه روی لثه‌ها باقی بماند. این روش را یک یا دو بار در روز انجام دهید.
کاشت ایمپلنت اشترومن با گارانتی معتبر در مرکز آرت دنتال
۵. استفاده از عصاره آلوئه‌ورا
آلوئه‌ورا خواص ضدالتهابی و ضدباکتریایی دارد که به تسکین لثه‌ها و کاهش رنگ تیره آن‌ها کمک می‌کند. عصاره آلوئه‌ورا را از گیاه استخراج کرده و به آرامی روی لثه‌های خود ماساژ دهید. اجازه دهید تا عصاره چند دقیقه روی لثه‌ها بماند و سپس دهان خود را با آب بشویید. این کار را دو بار در روز انجام دهید.
۶. استفاده از سرکه سیب
سرکه سیب می‌تواند به عنوان یک ضدباکتری طبیعی عمل کرده و به تمیز کردن لثه‌ها و دندان‌ها کمک کند. یک قاشق غذاخوری سرکه سیب را در یک لیوان آب رقیق کنید. دهان خود را با این محلول شستشو دهید و سپس دهان خود را با آب تمیز بشویید. این روش را یک بار در روز انجام دهید.
۷. رعایت بهداشت دهان و دندان
رعایت بهداشت دهان و دندان به طور منظم می‌تواند به پیشگیری از بیماری‌های لثه‌ای و تغییر رنگ لثه‌ها کمک کند. دندان‌ها و لثه‌های خود را حداقل دو بار در روز با مسواک نرم و خمیر دندان ضدباکتری مسواک کنید. استفاده از نخ دندان نیز می‌تواند به تمیز کردن فضای بین دندان‌ها و لثه‌ها کمک کند.
۸. استفاده از لیمو
لیمو به دلیل خواص سفیدکنندگی طبیعی که دارد، می‌تواند به کاهش تیرگی لثه‌ها کمک کند. با این حال، لیمو ممکن است برای افرادی که دندان‌های حساسی دارند، تحریک‌کننده باشد. چند قطره آب لیمو را با مقداری آب رقیق کنید و محلول را در دهان خود بچرخانید. پس از چند دقیقه دهان خود را با آب بشویید.
۹. کاهش مصرف قند و غذاهای فرآوری‌شده
مصرف زیاد قند و غذاهای فرآوری‌شده می‌تواند به تجمع پلاک و باکتری‌ها روی لثه‌ها و دندان‌ها منجر شود. این پلاک‌ها می‌توانند باعث تغییر رنگ لثه‌ها شوند. رژیم غذایی خود را با مصرف بیشتر میوه‌ها، سبزیجات و مواد غذایی سالم تغییر دهید تا سلامت دهان و دندان خود را حفظ کنید.
جمع بندی
سیاه شدن لثه‌ها می‌تواند ناشی از عوامل طبیعی، تغییرات هورمونی، بیماری‌های لثه، مصرف دخانیات یا داروها باشد. در صورتی که این تغییر رنگ با علائم دیگر مانند خونریزی، درد، تورم یا بوی بد دهان همراه باشد، بهتر است به دندانپزشک مراجعه کنید تا علت دقیق شناسایی و درمان مناسب انجام شود.
کامنتی ثبت نشده است