پروتز دندان یکی از راهکارهای کارآمد برای بازسازی عملکرد و زیبایی دندان‌ها محسوب می‌شود. انتخاب مواد مناسب برای ساخت پروتز دندان تأثیر زیادی بر زیبایی، راحتی و دوام آن‌ها دارد. از آنجا که مواد مختلفی برای این منظور وجود دارد، دندانپزشکان باید با توجه به نیازهای خاص هر بیمار، بهترین گزینه را انتخاب کنند. در این مطلب از آرت دنتال به بررسی مواد مختلف پروتز دندان پرداخته و ویژگی‌ها، مزایا و معایب هر کدام را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
ایمپلنت سوئیسی کیفیت بالا و طول عمر طولانی دارند و در کشورهای مختلف از جمله ایران بسیار محبوب هستند.
انواع مواد پروتز
انتخاب ماده مناسب برای پروتز دندان به شرایط خاص بیمار، وضعیت دندان‌ها و لثه‌ها و اهداف درمانی بستگی دارد. امروزه مواد مختلفی برای ساخت پروتز دندان در دسترس هستند که هرکدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. در اینجا به بررسی انواع مختلف مواد پروتز دندان و کاربردهای آن‌ها پرداخته می‌شود:
1. سرامیک
سرامیک به دلیل شباهت زیاد به دندان‌های طبیعی یکی از انتخاب‌های محبوب برای پروتز دندان است. این ماده به ویژه در ساخت کراون‌ها و ونیرها کاربرد دارد و به دلیل تطابق بالای رنگ، گزینه‌ای عالی برای کسانی است که به زیبایی طبیعی دندان‌های خود اهمیت می‌دهند. سرامیک همچنین در برابر تغییر رنگ و سایش مقاوم است و می‌تواند فشارهای جویدنی را تحمل کند.
کاربردها:
- ساخت کراون‌های دندانی
- ونیرهای دندانی برای بهبود ظاهر دندان‌ها
- پروتزهای ثابت دندان مانند بریج‌ها
2. فلزات
فلزات به‌ویژه طلا، کروم کوبالت و نیکِل کروم برای ساخت پروتزهایی که نیاز به استحکام بالایی دارند، مانند بریج‌ها و کراون‌های دندانی در قسمت‌های پشتی دهان، استفاده می‌شوند. این مواد از دوام و مقاومت بسیار بالایی برخوردارند و برای افرادی که به دندان‌های خود فشار زیادی وارد می‌کنند مناسب هستند. اگرچه زیبایی فلزات به اندازه سرامیک نیست، اما از نظر استحکام و طول عمر برتری دارند.
کاربردها:
- ساخت کراون‌های دندانی در نواحی پشتی دهان
- پروتزهای دندان ثابت و بریج‌ها
- روکش‌های دندانی برای دندان‌های آسیب‌دیده
3. ترکیب سرامیک و فلز
ترکیب سرامیک و فلز (پروفایل فلزی-سرامیکی) به دلیل ترکیب مزایای هر دو ماده، یکی از بهترین انتخاب‌ها برای پروتزهایی است که هم به استحکام و هم به زیبایی نیاز دارند. این پروتزها دارای هسته‌ای فلزی هستند که لایه‌ای از سرامیک بر روی آن قرار می‌گیرد. این ساختار باعث می‌شود که پروتز در برابر فشار مقاوم بوده و در عین حال ظاهر طبیعی داشته باشد.
کاربردها:
- ساخت کراون‌ها و بریج‌های دندانی
- پروتزهای دندانی برای نواحی جلو و عقب دهان
4. رزین‌های کامپوزیتی
رزین‌های کامپوزیتی که ترکیبی از پلاستیک و ذرات سرامیکی هستند به دلیل انعطاف‌پذیری و قیمت مناسب، برای ساخت پروتزهای دندانی استفاده می‌شوند. این مواد شباهت زیادی به دندان‌های طبیعی دارند و به خصوص برای اصلاحات جزئی دندان‌های جلو مناسب هستند.
کاربردها:
- ساخت پرکردگی دندان‌ها (فیلم‌های کامپوزیتی)
- ساخت کراون‌های موقتی یا دندان‌های آسیب‌دیده
- ونیرها برای بهبود ظاهر دندان‌های جلو
5. آکریلیک
آکریلیک یکی دیگر از مواد پرکاربرد در پروتزهای دندانی است که به دلیل سبک بودن و قابلیت تطابق با دندان‌های طبیعی محبوبیت دارد. این ماده بیشتر برای ساخت دندان‌های مصنوعی و پروتزهای متحرک استفاده می‌شود و قابلیت رنگ‌آمیزی دارد. آکریلیک برای افرادی که به پروتزهای متحرک نیاز دارند گزینه مناسبی است.
کاربردها:
- ساخت دندان‌های مصنوعی و پروتزهای متحرک
- ساخت دندان‌های روکش‌دار برای افرادی که به پروتز ثابت نیاز ندارند
ایمپلنت زایگوما یک روش مناسب برای افرادی است که نیاز به کاشت ایمپلنت دارند، اما به دلیل تحلیل استخوان فک امکان انجام این کار با روش‌های معمولی برایشان وجود ندارد. اگر شما هم با چنین مشکلی مواجه هستید و به هر دلیلی نمی‌توانید جراحی پیوند استخوان انجام دهید، این روش می‌تواند گزینه‌ای مناسب برای شما باشد.
راه های مراقبت و نگهداری از پروتز دندان
پروتزهای دندانی به عنوان یک راهکار برای اصلاح مشکلات دندانی نیازمند مراقبت‌های ویژه برای حفظ سلامت و دوام آن‌ها هستند. در اینجا به برخی از نکات مهم برای مراقبت و نگهداری از پروتز دندان اشاره می‌شود:
مراقبت منظم از دهان: برای نگهداری از پروتزها لازم است به بهداشت دهان توجه کرده و دندان‌ها و پروتزها را دو بار در روز با مسواک و خمیر دندان تمیز کنید. همچنین بعد از هر وعده غذایی بهتر است دهان خود را با آب بشویید.
اجتناب از مواد غذایی سفت: توصیه می‌شود از خوردن مواد غذایی سفت مانند قند و آجیل پرهیز کنید. در صورتی که لازم است این مواد را مصرف نمایید، بهتر است قبل از خوردن آن‌ها را خرد کنید.
پرهیز از مصرف سیگار: سیگار کشیدن باعث ایجاد لکه‌های زرد و کدر روی پروتز دندان می‌شود که به مرور زمان موجب کاهش زیبایی و عمر مفید پروتز می‌گردد. بنابراین، بهتر است از سیگار کشیدن خودداری کنید.
مراجعه منظم به دندانپزشک: برای نگهداری بهتر پروتز دندان توصیه می‌شود هر شش ماه یکبار به دندانپزشک مراجعه کرده و وضعیت پروتز خود را بررسی کنید.
ایمپلنت اشترومن با گارانتی مادام‌العمر ارائه می‌شود و بیماران می‌توانند در صورت نصب صحیح و رعایت شرایط نگهداری، مشکلات ناشی از تولید یا مواد، تحت پوشش قرار گیرند.
چرا باید از پروتز دندان استفاده کنیم؟
از دست دادن یک دندان می‌تواند تأثیرات منفی زیادی بر زندگی فرد از جنبه‌های روانی و جسمی داشته باشد. یکی از مشکلات عمده‌ای که افراد با آن مواجه می‌شوند، کاهش اعتماد به نفس است. چرا که برای داشتن لبخندی زیبا تمامی دندان‌ها باید سالم و مرتب باشند و هیچ فضایی خالی نماند. بنابراین، فردی که یک یا چند دندان خود را از دست داده باشد ممکن است از نشان دادن لبخند خود اجتناب کند. این امر به تدریج می‌تواند به کاهش اعتماد به نفس او منجر شود. علاوه بر این، جویدن غذا بدون داشتن یک یا چند دندان می‌تواند مشکلات زیادی ایجاد کند. در نهایت اگر فضای دندان از دست رفته پر نشود، احتمال بروز بیماری‌های مختلف در لثه و دهان افزایش می‌یابد.
اطلاعات لازم برای ساخت پروتز
در طی مشاوره برای ساخت دندان مصنوعی، سوالاتی به طور کامل و دقیق از شما پرسیده می‌شود تا هرگونه ناهنجاری یا مشکل شناسایی گردد. اطلاعاتی که در این مراحل مورد نیاز بوده شامل موارد زیر است:
- ارزیابی بافت و استخوان دهان
- بررسی ثبات و یکپارچگی ساختاری دندان‌های موجود
- ارزیابی وضعیت بهداشت دهان و دندان
- اطلاعات به روز از تاریخچه پزشکی و دندانپزشکی شما
انواع دندان مصنوعی
دندان‌های مصنوعی جزئی: دندان‌های مصنوعی جزئی معمولاً زمانی استفاده می‌شوند که دندان‌های طبیعی اطراف قادر به پشتیبانی از ساختارهایی مانند پل‌های دندانی نباشند یا زمانی که بیشتر از یک یا دو دندان از دست رفته باشد. این نوع دندان‌ها به قسمت خاصی از خط لثه که در آن قرار می‌گیرند متصل می‌شوند و به دندان‌های مجاور چسبانده می‌شوند تا از جابجایی آن‌ها جلوگیری شود. این دندان‌ها به صورت دائمی ثابت نمی‌شوند و می‌توانند به راحتی برای تمیز کردن یا هنگام خواب از دهان خارج شوند.
پروتزهای کامل: پروتزهای کامل که به عنوان دندان‌های مصنوعی کامل نیز شناخته می‌شوند، برای جایگزینی تمام دندان‌های طبیعی فرد استفاده می‌شوند. این پروتزها می‌توانند برای دندان‌های لثه بالا یا پایین به کار روند و با کمک مکش یا چسب‌های مخصوص در محل خود ثابت می‌شوند. همانند دندان‌های مصنوعی جزئی، پروتزهای کامل نیز به راحتی قابل جدا شدن هستند.
نحوه تمیزکردن پروتز های دندانی
صرف نظر از نوع پروتز دندانی که دارید تمیز کردن روزانه دندان‌های مصنوعی همان‌طور که برای دندان‌های طبیعی لازم است امری ضروریست. حتی اگر دندان‌های مصنوعی از مواد مصنوعی ساخته شده باشند باکتری‌ها، پلاک‌ها و تارتار می‌توانند روی آن‌ها جمع شده و به دندان‌ها و لثه‌های موجود آسیب برسانند.
- برای تمیز کردن دندان‌های مصنوعی ابتدا آن‌ها را از دهان خارج کرده و با آب تمیز شستشو دهید تا ذرات غذایی که ممکن است بین دندان‌ها، در امتداد خط لثه یا زیر ساختار پروتز گیر کرده باشند از بین بروند. سپس با استفاده از صابون ملایم یا تمیزکننده مخصوص پروتز دندان و مسواک یا برس نرم، پروتزها را تمیز کنید. از خمیردندان معمولی تمیزکننده‌های غیر مخصوص و مسواک برقی خودداری کنید، زیرا این موارد ممکن است به سطح پروتز آسیب زده و باعث سایش آن شوند. پس از تمیز کردن حتماً پروتزها را به خوبی بشویید.
- اگر پروتزها را از دهان خارج نمی‌کنید برای تمیز کردن دندان‌ها و لثه‌های خود از یک مسواک نرم و مرطوب استفاده کرده و در صورت نیاز از خمیردندان حاوی فلوراید بهره ببرید. اگر مسواک شما خیلی زبر است، می‌توانید انگشت خود را در مایع تمیزکننده مخصوص فرو برده و لثه‌ها را به آرامی ماساژ دهید و مطمئن شوید که تمام سطوح تمیز شده‌اند.
سخن پایانی
از دست دادن دندان برای هر فرد تجربه‌ای ناخوشایند است. در چنین شرایطی، استفاده از پروتزهای دندانی می‌تواند جای دندان‌های از دست رفته را به خوبی پر کند. پروتزهای دندانی انواع مختلفی دارند که در این مطلب از آرت دنتال به بررسی روش‌های جایگذاری آن‌ها، مزایا و معایب هر کدام پرداخته‌ایم. همچنین به مراقبت‌های ضروری از پروتز دندان اشاره کردیم. بدون شک برای دستیابی به یک درمان موفق استفاده از مواد اولیه و تجهیزات پروتز با کیفیت از اهمیت بالایی برخوردار است.
کامنتی ثبت نشده است