پوسیدگی دندان در زمان ارتودنسی یکی از مشکلات شایع است که ممکن است بسیاری از افرادی که تحت درمان ارتودنسی قرار دارند با آن مواجه شوند. این مشکل معمولاً به دلیل تجمع پلاک‌های میکروبی اطراف براکت‌ها و سیم‌ها به وجود می‌آید. در این شرایط، به دلیل پیچیدگی بیشتر در تمیز کردن دندان‌ها، احتمال بروز پوسیدگی افزایش می‌یابد. در این مقاله از آرت دنتال، در مورد علائم و درمان پوسیدگی در ارتودنسی بیشتر توضیح می‌دهیم.

چرا پوسیدگی دندان در ارتودنسی شایع است؟

در دوران ارتودنسی، دندان‌ها در حال حرکت هستند و براکت‌ها و سیم‌ها نیز روی سطح دندان‌ها قرار دارند. این تجهیزات، به‌ویژه براکت‌ها و سیم‌ها، باعث می‌شوند که سطح دندان‌ها در معرض خطر بیشتری برای تجمع پلاک میکروبی و باکتری‌ها قرار گیرد. در حالت عادی، پلاک‌های میکروبی از طریق مسواک زدن و نخ دندان کشیدن از دندان‌ها جدا می‌شوند، اما در هنگام درمان ارتودنسی، این پلاک‌ها به‌راحتی به‌ویژه در اطراف براکت‌ها و سیم‌ها جمع می‌شوند و تمیز کردن آن‌ها مشکل‌تر می‌شود.

این پلاک‌ها زمانی که باقیمانده‌های مواد غذایی و قندها تماس پیدا کنند، باکتری‌ها شروع به تولید اسید می‌کنند که می‌تواند به مینای دندان آسیب رسانده و به پوسیدگی دندان منجر شود. این فرایند در صورتی که به‌درستی کنترل نشود، می‌تواند در طول دوره طولانی درمان ارتودنسی به مشکلات جدی تبدیل شود.

کاشت ایمپلنت اشترومن با گارانتی را در مرکز تخصصی ایمپلنت آرت دنتال تجربه کنید.

دلایل پوسیدگی دندان در زمان ارتودنسی چیست؟

دلایل پوسیدگی دندان در زمان ارتودنسی عبارتند از:

•  یکی از اصلی‌ترین دلایل پوسیدگی دندان‌ها در طول درمان ارتودنسی، دشواری در تمیز کردن دندان‌ها است. براکت‌ها و سیم‌های ارتودنسی باعث می‌شوند که دسترسی به سطح دندان‌ها و فواصل بین دندان‌ها سخت‌تر شود. پلاک‌های باکتریایی به راحتی در اطراف براکت‌ها و سیم‌ها جمع می‌شوند و با گذشت زمان، این پلاک‌ها به اسید تبدیل می‌شوند که مینای دندان را تخریب کرده و باعث پوسیدگی می‌شود.
• در درمان ارتودنسی، غذاهای مختلف ممکن است در اطراف براکت‌ها گیر کنند و مدت زمان طولانی‌تری در تماس با دندان‌ها بمانند. این می‌تواند باعث رشد باکتری‌ها و تولید اسید شود، که منجر به پوسیدگی دندان‌ها می‌شود.
• مصرف زیاد خوراکی‌ها و نوشیدنی‌های قندی یا اسیدی (مانند نوشابه‌ها، آب‌میوه‌های صنعتی و شیرینی‌ها) باعث تغذیه باکتری‌ها و تولید اسید می‌شود. این اسیدها به تدریج مینای دندان را از بین می‌برند و پوسیدگی ایجاد می‌کنند.

علائم پوسیدگی دندان در ارتودنسی چیست؟

• تغییر رنگ دندان ها (لکه های سفید یا قهوه‌ای)

یکی از اولین علائم پوسیدگی دندان‌ها، ایجاد لکه‌های سفید روی دندان‌ها است. این لکه‌ها معمولاً اطراف براکت‌ها یا در نزدیکی خط لثه ظاهر می‌شوند و نشان‌دهنده از دست رفتن مینای دندان به دلیل تجمع پلاک‌های میکروبی هستند. لکه‌های سفید اغلب به علت کاهش مواد معدنی در مینای دندان ایجاد می‌شوند و در صورت عدم درمان به پوسیدگی تبدیل خواهند شد. در صورتی که پوسیدگی، پیشرفته‌تر شود، ممکن است لکه‌های قهوه‌ای یا زرد روی دندان‌ها ظاهر شوند. این لکه‌ها معمولاً، نشان‌دهنده شروع فرآیند پوسیدگی در عمق دندان هستند.

• حساسیت دندان ها

یکی از علائم شایع پوسیدگی در زمان ارتودنسی ثابت دندان، حساسیت دندان‌ها است. این حساسیت معمولاً زمانی بیشتر می‌شود که فرد دندان‌های خود را در معرض مواد غذایی سرد یا گرم قرار می‌دهد. پوسیدگی می‌تواند باعث از بین رفتن مینای دندان و آسیب به عاج دندان شود که نتیجه آن حساسیت به سرما و گرما است. این حساسیت ممکن است به‌ویژه در اطراف براکت‌ها و نقاطی که پلاک تجمع می‌کند، بیشتر شود.

• درد یا ناراحتی در دندان ها

اگر پوسیدگی دندان به مراحل پیشرفته‌تر رسیده باشد، ممکن است فرد احساس درد یا ناراحتی در دندان‌های خود داشته باشد. این درد ممکن است در اثر تحریک با غذاهای شیرین، اسیدی، یا حتی فشار در هنگام جویدن ایجاد شود. درد در این مرحله معمولاً به‌طور مداوم احساس می‌شود و نشان‌دهنده این است که پوسیدگی به اعماق دندان رسیده است. همچنین، زمانی که پوسیدگی باعث آسیب به لثه یا ریشه دندان شود، ممکن است درد به‌ویژه در هنگام لمس دندان‌ها یا در هنگام خوردن غذاهای خاص بیشتر شود.

• آثار پوسیدگی در نزدیکی براکت ها

زمانی که پلاک‌ها به‌طور مداوم در اطراف براکت‌ها تجمع کنند، احتمال پوسیدگی در این نواحی بیشتر می‌شود. این مشکل ممکن است باعث شود که فرد متوجه تغییرات در سطح دندان شود، مانند نرم شدن مینای دندان یا احساس زبری در آن قسمت‌ها. این نواحی ممکن است در هنگام تمیز کردن دندان‌ها به‌طور خاص احساس شوند و نشان‌دهنده پیشرفت پوسیدگی هستند.

• تورم لثه ها و خونریزی

در صورتی که پوسیدگی منجر به التهاب یا عفونت شود، ممکن است فرد دچار تورم لثه‌ها شود. خونریزی از لثه‌ها به‌ویژه زمانی که با مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن همراه باشد، می‌تواند نشانه‌ای از ابتلا به بیماری لثه یا وجود عفونت در اطراف براکت‌ها باشد که در اثر تجمع پلاک‌ها و پوسیدگی ایجاد شده است.

• بوی بد دهان (هالیتوزیس)

پوسیدگی دندان‌ها می‌تواند به تولید باکتری‌های مضر در دهان منجر شود که باعث بوی بد دهان (هالیتوزیس) می‌شوند. این باکتری‌ها به‌ویژه در نواحی اطراف براکت‌ها و سیم‌های ارتودنسی که پلاک‌ها تجمع می‌کنند، فعال می‌شوند. بوی بد دهان می‌تواند یک علامت دیگر از وجود پوسیدگی دندان‌ها باشد.

• مشکلات در جویدن یا گاز گرفتن غذا

اگر پوسیدگی دندان‌ها به عمق دندان رسیده و باعث آسیب به ساختار دندان شود، فرد ممکن است در هنگام جویدن غذا با مشکل مواجه شود. احساس درد یا فشار در هنگام جویدن می‌تواند نشان‌دهنده این باشد که پوسیدگی باعث تضعیف دندان‌ها شده و ساختار دندان در حال خراب شدن است.

روش های جلوگیری از پوسیدگی دندان در ارتودنسی

• رعایت بهداشت دهان و دندان

مسواک زدن صحیح: یکی از مهم‌ترین اقدامات برای جلوگیری از پوسیدگی در طول درمان ارتودنسی، مسواک زدن دقیق است. بهتر است از مسواک‌های مخصوص ارتودنسی استفاده کنید که می‌توانند به راحتی اطراف براکت‌ها و سیم‌ها را تمیز کنند. این مسواک‌ها معمولاً موهای نرم دارند و اندازه‌شان مناسب است تا به‌راحتی بین دندان‌ها و براکت‌ها حرکت کنند. استفاده از خمیر دندان فلورایدی نیز ضروری است زیرا فلوراید به تقویت مینای دندان کمک می‌کند و از پوسیدگی جلوگیری می‌کند.

نخ دندان معمولی ممکن است نتواند به راحتی از بین براکت‌ها عبور کند، بنابراین نخ دندان ارتودنسی که به راحتی از زیر براکت‌ها عبور می‌کند، یک ابزار ضروری برای تمیز کردن فواصل بین دندان‌ها است. استفاده از دهان‌شویه‌های فلورایدی می‌تواند به کاهش پلاک‌های میکروبی کمک کرده و همچنین با تقویت دندان‌ها، احتمال پوسیدگی را کاهش دهد. این دهان‌شویه‌ها اغلب به صورت روزانه توصیه می‌شوند.

• مراجعه منظم به دندان پزشک و ارتودنتیست

مراجعه منظم به دندان‌پزشک و ارتودنتیست برای کنترل وضعیت دندان‌ها و شستشوی حرفه‌ای دندان‌ها اهمیت زیادی دارد. دندان‌پزشک می‌تواند پوسیدگی‌های اولیه را تشخیص دهد و از پیشرفت آن‌ها جلوگیری کند. همچنین، ارتودنتیست می‌تواند براکت‌ها و سیم‌ها را بررسی کرده و مطمئن شود که همه چیز به درستی نصب شده است و هیچ مشکلی برای تمیز کردن دندان‌ها ایجاد نمی‌شود.

• اصلاح رژیم غذایی

مصرف غذاهای شیرین و اسیدی باید به حداقل برسد. بهترین انتخاب‌ها غذاهای غنی از کلسیم، ویتامین D و فسفر هستند که به سلامت دندان‌ها کمک می‌کنند. همچنین بهتر است در فاصله‌های زمانی معین از غذاها و نوشیدنی‌های قندی استفاده کرده و بعد از آن‌ها دندان‌ها را تمیز کنید.

• استفاده از مواد محافظت‌کننده دندان

در بعضی موارد، دندان‌پزشک ممکن است از ژل فلوراید یا وارنیش فلوراید برای پوشش دادن سطح دندان‌ها استفاده کند. این مواد می‌توانند به دندان‌ها کمک کنند تا مقاوم‌تر شوند و از پوسیدگی پیشگیری کنند.

• آموزش های لازم به بیماران

ارتودنتیست‌ها و دندان‌پزشکان باید به بیماران خود آموزش دهند که چگونه دندان‌های خود را در دوران ارتودنسی به‌درستی تمیز کنند و از ابزارهای مناسب برای حفظ بهداشت دهان استفاده کنند.

چرا باید پوسیدگی دندان در زمان ارتودنسی درمان شود؟

• پیشگیری از گسترش پوسیدگی دندان در زمان ارتودنسی

اگر پوسیدگی درمان نشود، باکتری‌های موجود در پلاک‌ها به عمق دندان نفوذ کرده و باعث آسیب به لایه‌های زیرین دندان (مانند عاج) می‌شوند. در این مرحله، پوسیدگی می‌تواند بسیار جدی‌تر و دردناک‌تر شود و به مشکلات بیشتری از جمله عفونت‌های لثه و تشکیل آبسه منجر گردد.

• حفظ سلامت لثه ها

پوسیدگی‌های غیر درمان‌شده می‌توانند باعث تحریک و التهاب لثه‌ها شوند که در نتیجه به بیماری‌های لثه منجر می‌شود. در دوران ارتودنسی، لثه‌ها و دندان‌ها به‌ویژه آسیب‌پذیر هستند و این مشکلات می‌توانند فرایند درمان ارتودنسی را به تأخیر بیندازند.

• حفظ زیبایی و سلامت دندان ها

درمان پوسیدگی به‌موقع کمک می‌کند تا دندان‌ها به شکل طبیعی و سالم باقی بمانند. اگر پوسیدگی به موقع درمان نشود، می‌تواند باعث تخریب دندان‌ها و از دست دادن آنها شود که ممکن است نیاز به درمان‌های پیچیده‌تر مانند ترمیم، روکش یا حتی ایمپلنت داشته باشد.

• جلوگیری از تأثیر بر نتایج درمان ارتودنسی

پوسیدگی می‌تواند باعث تغییر در شکل و موقعیت دندان‌ها شود. این تغییرات می‌توانند به درمان ارتودنسی آسیب بزنند و موجب شوند که نتایج درمان به‌درستی حاصل نشود. همچنین، اگر دندان‌ها دچار پوسیدگی شوند، حرکت آنها تحت تاثیر قرار می‌گیرد و ممکن است روند درمان کندتر شود.

مراحل درمان پوسیدگی دندان در هنگام ارتودنسی

اولین مرحله در درمان پوسیدگی، تشخیص صحیح آن است. دندان‌پزشک یا ارتودنتیست از طریق معاینه فیزیکی دندان‌ها و استفاده از ابزارهای تشخیصی مانند اشعه ایکس، می‌تواند وجود پوسیدگی را شناسایی کند. اگر پوسیدگی در مراحل اولیه باشد، ممکن است تنها نیاز به درمان‌های غیرتهاجمی باشد. قبل از هر نوع درمانی، دندان‌پزشک باید دندان‌ها را به‌طور کامل از پلاک‌ها و تارتار (رسوب‌های معدنی) تمیز کند. این کار به اطمینان از حذف باکتری‌ها و جلوگیری از تشکیل پلاک‌های جدید کمک می‌کند.

اگر پوسیدگی محدود به سطح مینای دندان باشد، ممکن است دندان‌پزشک از مواد پرکننده (کامپوزیت دندانی) برای ترمیم دندان استفاده کند. این مواد به‌طور خاص برای دندان‌های آسیب‌دیده طراحی شده‌اند و می‌توانند به‌طور موقت یا دائمی آسیب‌های جزئی را جبران کنند. در صورتی که پوسیدگی به لایه‌های عمیق‌تر دندان نفوذ کرده باشد، دندان‌پزشک ممکن است از درمان‌های پیچیده‌تری مانند روکش دندان استفاده کند تا دندان را محافظت کرده و از آسیب بیشتر جلوگیری کند.

با کاشت دندان ایمپلنت سوئیسی لبخندی زیبا را به خود هدیه دهید.

در برخی موارد، دندان‌پزشک ممکن است از درمان‌های فلورایدی برای تقویت مینای دندان و جلوگیری از پیشرفت پوسیدگی استفاده کند. فلوراید می‌تواند به دندان کمک کند تا مواد معدنی از دست رفته را دوباره جذب کند و در برابر پوسیدگی‌های آینده مقاومت بیشتری نشان دهد. پس از درمان پوسیدگی، مراقبت‌های ویژه‌ای مانند رعایت بهداشت دهان و دندان، استفاده از دهان‌شویه فلورایدی و مراجعه منظم به دندان‌پزشک یا ارتودنتیست برای ارزیابی وضعیت دندان‌ها ضروری است. بیماران ارتودنسی باید برای جلوگیری از پوسیدگی‌های جدید، به دقت از مسواک و نخ دندان‌های مخصوص ارتودنسی استفاده کنند.

جمع بندی

در نهایت، پوسیدگی دندان‌ها در طول درمان ارتودنسی یک مشکل قابل پیشگیری است. با رعایت بهداشت دقیق دهان، مصرف درست و متعادل غذاها، و مراجعه منظم به دندان‌پزشک و ارتودنتیست، می‌توان از این مشکل جلوگیری کرد. مراقبت‌های صحیح از دندان‌ها در دوران ارتودنسی نه تنها به حفظ سلامت دهان کمک می‌کند بلکه باعث می‌شود که نتیجه درمان ارتودنسی نیز بهتر و موفق‌تر باشد.