لق شدن دندان در بزرگسالان، بر خلاف دوران کودکی، هشداری جدی از وضعیت سلامت لثه و استخوان فک است. این مشکل معمولاً به آرامی شروع می‌شود؛ با کمی خون‌ریزی هنگام مسواک زدن یا احساس حرکت جزئی دندان و اگر پیگیری صورت نگیرد، ممکن است برای هر اقدامی دیر شدهو در صورتی که در مراحل اولیه پیگیری نشود، می‌تواند به از دست رفتن کامل دندان منجر شود. در این مقاله، پنج علامت هشداردهنده‌ی اصلی لثه که می‌تواند به لقی دندان منجر شود را بررسی می‌کنیم و راهکارهای علمی برای جلوگیری یا درمان آن را معرفی خواهیم کرد.

لبخندت امضای توست — بگذار هنرمندانه طراحی شود.
با آرت دنتال بدرخشید.

۱. خون‌ریزی مداوم لثه؛ زنگ خطر پنهان

معمولا اولین نشانه‌های لق شدن دندان آنقدر جزئی و کوچک است که توجه ما را به خود جلب نمی‌کند اما اولین نشانه‌ای که نباید نادیده بگیرید، خون‌ریزی هنگام مسواک زدن یا نخ دندان است. این وضعیت معمولاً به دلیل التهاب لثه یا بیماری پریودنتال رخ می‌دهد.
وقتی باکتری‌ها در فضای بین دندان و لثه تجمع پیدا می‌کنند، بافت لثه ملتهب می‌شود و به‌مرور از دندان فاصله می‌گیرد. این فاصله، زمینه‌ساز لق شدن دندان می‌گردد؛ البته باید توجه داشت که هر نوع خون‌ریزی نشان دهنده لقی دندان نیست بلکه در برخی موارد ممکن است این خون‌ریزی به علل دیگری همچون استفاده از مسواک با سری زبر (Hard) یا فشار زیاد به لثه ها، تجمع پلاک و جرم روی دندان‌ها و یا کمبود برخی مواد مغذی باشد.

راهکار:

• شست‌وشوی روزانه دهان با دهانشویه آنتی‌باکتریال

• جرم‌ گیری دندان توسط دندان‌پزشک

• در موارد پیشرفته، درمان ریشه دندان (عصب‌کشی) برای حذف عفونت‌های عمقی

۲. تحلیل لثه و عقب‌رفتگی آن

اگر متوجه شدید که لثه‌هایتان در حال عقب‌نشینی هستند و ریشه‌ی دندان بیش از قبل دیده می‌شود، احتمال لقی دندان بسیار بالاست. تحلیل لثه معمولاً به دلیل مسواک زدن اشتباه، فشار بیش از حد، یا بیماری‌های لثه ایجاد می‌شود. در این حالت، استخوان فک که دندان را نگه می‌دارد، شروع به تحلیل رفتن می‌کند. از جمله دیگر دلایل بروز تحلیل لثه می‌توان به فشردن یا ساییدن دندان‌ها، بیماری‌های لثه، استفاده از مسواک‌های زبر یا حتی ژنتیک اشاره کرد. در برخی موارد نیز درمان‌های ارتودنسی یا پرکردگی‌های قدیمی می‌توانند باعث تحریک لثه و عقب‌رفتگی آن شوند.

این موضوع بار دیگر به ما ثابت می‌کند که نه تنها مسواک زدن نقشی مهم در سلامت دندان‌ها ایفا می‌کند، بلکه نحوه صحیح مسواک زدن و نخ دندان کشیدن نیز بسیار حائز اهمیت است.

راهکار:

• اصلاح روش مسواک زدن با برس نرم

• استفاده از خمیردندان مخصوص لثه‌های حساس

• مراجعه به دندان‌پزشک برای بررسی نیاز به جراحی لثه و پیوند بافت

• در موارد شدیدتر، کاشت ایمپلنت دندان پس از تحلیل کامل استخوان می‌تواند بهترین گزینه جایگزین باشد.

۳. احساس درد یا فشار هنگام جویدن

یکی از علائم اولیه‌ی دندان لق، احساس ناپایداری هنگام جویدن است. وقتی لثه‌ها ضعیف می‌شوند، دندان در حفره‌ی خود لق‌تر می‌شود و فشار غذا باعث تحریک عصب یا التهاب می‌گردد. در این حالت زمانی که در حال جویدن غذای خود هستید یک احساس ناخوشایند را تجربه خواهید کرد و به صورت محسوس لق خوردن دندان را در دهان خود حس خواهید نمود.

راهکار:

• اجتناب از جویدن غذاهای سفت و چسبنده

• معاینه رادیوگرافی برای تشخیص میزان تحلیل استخوان

• در صورت وجود التهاب ریشه، انجام درمان ریشه دندان (عصب‌کشی) می‌تواند به حفظ دندان کمک کند.

اگر دندان به‌قدری آسیب دیده که ترمیم ممکن نیست، بررسی هزینه ایمپلنت دندان و جایگزینی دندان از دست‌رفته، تصمیمی منطقی و بلندمدت خواهد بود.

۴. بوی بد دهان و طعم فلزی مداوم

بوی بد دهان یکی از نشانه‌های کمتر شناخته‌شده اما بسیار مهم در زمینه مشکلات لثه است. وقتی لثه‌ها دچار التهاب یا عفونت می‌شوند، باکتری‌ها در فضای بین دندان و لثه تجمع پیدا می‌کنند و ترکیباتی تولید می‌کنند که بوی ناخوشایندی ایجاد می‌کند. در مراحل پیشرفته‌تر، این وضعیت می‌تواند با طعم فلزی مداوم در دهان همراه باشد که معمولاً نشانه خونریزی‌های میکروسکوپی از لثه یا وجود عفونت زیر لثه‌ای است.

بسیاری از افراد تصور می‌کنند که دهان‌شویه یا مسواک زدن بیشتر می‌تواند این مشکل را حل کند، در حالی که علت اصلی معمولاً در بافت‌های عمیق لثه پنهان است. اگر این علامت نادیده گرفته شود، ممکن است به مرور زمان منجر به لق شدن دندان و تحلیل استخوان فک شود.

راهکار:

• جرم‌گیری و شست‌وشوی حرفه‌ای

• استفاده از نخ دندان و دهان‌شویه کلرهگزیدین

• در صورتی که دندان لق شده و از دست برود _به ویژه اگر دندان‌های جلویی باشند که تاثیر به‌سزایی بر زیبایی دارند_ باید بررسی کنید که آیا امکان ترمیم دندان جلو وجود دارد یا خیر

۵. تغییر موقعیت یا فاصله بین دندان‌ها

اگر متوجه شدید که دندان‌هایتان در حال فاصله گرفتن از هم هستند یا ظاهر لبخندتان تغییر کرده، ممکن است علت آن حرکت دندان‌های لق باشد. حرکت تدریجی دندان‌ها می‌تواند نشانه‌ی از دست رفتن استحکام لثه یا استخوان فک باشد.

راهکار:

• عکس پانورامیک برای بررسی وضعیت استخوان

• در مراحل اولیه، اسپلینت (Splint) یا سیم‌کشی دندان‌ها برای ثابت نگه داشتن آن‌ها

• در مراحل پیشرفته‌تر، هزینه جراحی لثه بسته به شدت تحلیل و نوع روش متفاوت است؛ اما معمولاً شامل پاک‌سازی، پیوند استخوان یا بافت نرم می‌شود.

🔍 علت‌های اصلی لق شدن دندان در بزرگسالان

لق شدن دندان می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد. شناخت علت اصلی، کلید درمان مؤثر است:

1. بیماری‌های لثه (پریودنتیت): مهم‌ترین علت، التهاب مزمن لثه است که باعث تحلیل استخوان می‌شود.

2. فشار بیش از حد در خواب (دندان‌قروچه): سایش شبانه باعث شل شدن بافت‌های نگهدارنده دندان می‌شود.

3. آسیب فیزیکی یا ضربه: تصادف، افتادن یا ضربه مستقیم به فک می‌تواند دندان را از جای خود تکان دهد.

4. تغییرات هورمونی: در دوران بارداری یا یائسگی، احتمال التهاب و لقی دندان افزایش می‌یابد.

5. بیماری‌های سیستمیک: دیابت کنترل‌نشده و پوکی استخوان می‌توانند ساختار لثه را تضعیف کنند.

برای مطالعه بیشتر: علت سیاه شدن لثه چیست ؟+ روش‌های درمان

درمان لق شدن دندان؛ از پیشگیری تا بازسازی کامل

درمان به شدت مشکل بستگی دارد. گاهی تنها با جرم‌گیری حرفه‌ای می‌توان التهاب را برطرف کرد، اما در موارد پیشرفته‌تر نیاز به درمان‌های ترکیبی است:

• درمان غیرجراحی:
  شامل جرم‌گیری عمیق، آنتی‌بیوتیک موضعی و اصلاح عادات دهانی.

• درمان‌های ترمیمی:
  اگر دندان آسیب دیده اما هنوز قابل حفظ است، انجام ترمیم دندان جلو یا پرکردگی می‌تواند به تثبیت ساختار کمک کند.

• درمان‌های جراحی و ایمپلنت:
  در صورت از دست رفتن دندان، ایمپلنت دندان جایگزینی پایدار و زیباست.
  هزینه ایمپلنت بسته به برند و شرایط استخوان متغیر است، اما از نظر ماندگاری و عملکرد کاملاً مشابه دندان طبیعی عمل می‌کند.

چگونه از لق شدن دندان جلوگیری کنیم؟

1. رعایت دقیق بهداشت دهان و دندان

2. مراجعه منظم هر ۶ ماه به دندان‌پزشک

3. پرهیز از فشار زیاد در حین مسواک زدن

4. استفاده از محافظ دندان در هنگام خواب (در صورت دندان‌قروچه)

5. تغذیه‌ی مناسب حاوی کلسیم و ویتامین D

جمع‌بندی

لق شدن دندان شاید در ابتدا جزئی به نظر برسد، اما در واقع یکی از نشانه‌های مهم ضعف لثه و استخوان فک است.
با شناسایی به‌موقع علائم هشداردهنده — از خون‌ریزی و عقب‌رفتگی لثه تا تغییر موقعیت دندان‌ها — می‌توان از درمان‌های سنگین مانند جراحی یا ایمپلنت پیشگیری کرد.
اگر اکنون هر نشانه‌ای از دندان لق دارید، بهترین تصمیم مراجعه فوری به دندان‌پزشک و بررسی علت دقیق آن است. گاهی با درمان ساده‌ی لثه می‌توان دندانی را نجات داد که در غیر این صورت از بین می‌رفت.