دوران بارداری یکی از حساس‌ترین مراحل زندگی یک زن است که در آن توجه به سلامت دهان و دندان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به دلیل تغییرات هورمونی در این دوران، خطر ابتلا به مشکلات دهان و دندان مانند التهاب لثه و پوسیدگی دندان افزایش می‌یابد. یکی از روش‌های مؤثر برای حفظ بهداشت دهان، استفاده از دهانشویه است. اما آیا مصرف دهانشویه در دوران بارداری بی‌خطر است؟ در این مقاله از مرکز دندانپزشکی آرت دنتال به بررسی این موضوع می‌پردازیم.

مواد تشکیل‌دهنده دهانشویه و تأثیر آن‌ها در بارداری

مواد تشکیل دهنده دهانشویه عبارتند از:

• الکل (اتانول): برخی دهانشویه‌ها حاوی الکل هستند که به عنوان یک ضدعفونی‌کننده عمل می‌کند. این ماده می‌تواند از طریق غشاهای دهانی جذب شود و به جریان خون وارد شود. هرچند مقدار جذب آن کم است، اما برای احتیاط، بهتر است زنان باردار از مصرف دهانشویه‌های حاوی الکل خودداری کنند، زیرا مصرف مداوم آن ممکن است باعث خشکی دهان و تحریک لثه‌ها شود.
• کلرهگزیدین: این ماده یک ترکیب آنتی‌باکتریال قوی است که برای کاهش التهاب لثه و کنترل پلاک‌های دندانی، استفاده می‌شود. کلرهگزیدین معمولاً بی‌خطر است، اما در برخی موارد ممکن است باعث تغییر رنگ دندان‌ها و تغییر در حس چشایی شود. بهتر است استفاده از دهانشویه‌های حاوی این ماده، تحت نظر پزشک صورت گیرد.

• فلوراید: فلوراید یکی از ترکیبات کلیدی در محافظت از دندان‌ها در برابر پوسیدگی است. استفاده از دهانشویه‌های حاوی فلوراید در دوران بارداری مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما بلعیدن آن، باید اجتناب شود. مصرف بیش از حد فلوراید ممکن است منجر به فلوروزیس (لکه‌های سفید روی دندان‌ها) در کودک شود.
• عصاره‌های گیاهی: برخی دهانشویه‌های گیاهی حاوی موادی مانند روغن درخت چای، نعناع یا مریم‌گلی هستند. اگرچه این ترکیبات، طبیعی به نظر می‌رسند، اما برخی از آن‌ها می‌توانند تأثیرات نامطلوبی در دوران بارداری داشته باشند. به عنوان مثال، روغن درخت چای ممکن است باعث تحریک لثه‌ها شود و مریم‌گلی دارای ترکیباتی است که ممکن است روی هورمون‌های بدن تأثیر بگذارد. بنابراین، بهتر است قبل از استفاده از دهانشویه‌های گیاهی، برچسب آن‌ها را مطالعه کرده و با پزشک مشورت کنید.
• سوربیتول و زایلیتول: این مواد به عنوان شیرین‌کننده‌های طبیعی، در برخی دهانشویه‌ها استفاده می‌شوند. زایلیتول به کاهش رشد باکتری‌های مضر، کمک می‌کند و می‌تواند برای سلامت دهان مفید باشد. برخلاف شیرین‌کننده‌های مصنوعی، این ترکیبات به جلوگیری از پوسیدگی دندان کمک کرده و باعث افزایش تولید بزاق می‌شوند که می‌تواند خشکی دهان را کاهش دهد.

آیا دهانشویه در دوران بارداری ایمن است؟

بیشتر دهانشویه‌ها در دوران بارداری بی‌خطر هستند، اما برخی مواد موجود در آن‌ها ممکن است عوارضی ایجاد کنند. از این رو، انتخاب دهانشویه مناسب بسیار مهم است. پزشکان توصیه می‌کنند که مادران باردار از دهانشویه‌های بدون الکل و بدون مواد شیمیایی مضر، استفاده کنند.

بهترین دهانشویه برای زنان باردار چیست؟

با توجه به نکات فوق، توصیه می‌شود که زنان باردار از دهانشویه‌های زیر استفاده کنند:

• دهانشویه‌های بدون الکل (مانند لیسترین Zero یا کولگیت بدون الکل)
• دهانشویه‌های حاوی فلوراید برای جلوگیری از پوسیدگی دندان
• دهانشویه‌های آنتی‌باکتریال ملایم با کلرهگزیدین در صورت نیاز و با مشورت پزشک
• دهانشویه‌های طبیعی و بدون مواد افزودنی مضر که توسط پزشک تأیید شده باشند
• دهانشویه‌های حاوی زایلیتول که به کاهش باکتری‌های مضر کمک می‌کنند

با کاشت ایمپلنت سوئیسی لبخند زیبا را به خود هدیه دهید

روش صحیح مصرف دهانشویه در دوران بارداری

روش استفاده از دهانشویه در دوران بارداری به صورت زیر است:

1. مقدار مناسب را اندازه بگیرید، معمولاً ۱۰ تا ۲۰ میلی‌لیتر (یک درپوش پر) از دهانشویه کافی است.
2. دهانشویه را در دهان خود بریزید و آن را بین دندان‌ها و روی لثه‌ها به مدت ۳۰ تا ۶۰ ثانیه بچرخانید.
3. از غرغره کردن خودداری کنید. برخی دهانشویه‌ها ممکن است برای گلو تحریک‌کننده باشند، بنابراین بهتر است فقط در دهان چرخانده شوند.
4. از بلعیدن دهانشویه خودداری کنید و آن را به آرامی از دهان خارج کنید.
5. پس از استفاده از دهانشویه، از خوردن و نوشیدن به مدت ۳۰ دقیقه پرهیز کنید زیرا این کار باعث می‌شود مواد فعال دهانشویه اثر خود را حفظ کنند.

نکات مهم هنگام استفاده از دهانشویه در بارداری

نکات مهم زیر را در استفاده از دهانشویه رعایت کنید.

• از بلعیدن دهانشویه خودداری کنید تا از ورود مواد شیمیایی به بدن جلوگیری شود.
• پس از مصرف دهانشویه، دهان را با آب نشویید تا اثر محافظتی آن باقی بماند.
• در صورت ایجاد حساسیت یا تحریک لثه‌ها، استفاده از دهانشویه را متوقف کنید و با پزشک مشورت کنید.
• از یک رژیم غذایی سالم و مسواک زدن منظم استفاده کنید تا سلامت دهان و دندان حفظ شود.
• در کنار استفاده از دهانشویه، نخ دندان را فراموش نکنید تا پلاک‌های دندانی به‌طور مؤثرتری از بین بروند.
• در صورت داشتن مشکلات دندانی خاص، از دندانپزشک خود درباره دهانشویه مناسب مشورت بگیرید.

کاشت ایمپلنت اشترومن با گارانتی در مرکز دندانپزشکی آرت دنتال

جمع بندی

بهداشت دهان و دندان در دوران بارداری از اهمیت زیادی برخوردار است و استفاده از دهانشویه می‌تواند نقش مهمی در حفظ سلامت لثه و دندان‌ها ایفا کند. با این حال، انتخاب دهانشویه مناسب و توجه به ترکیبات آن بسیار مهم است. زنان باردار باید از دهانشویه‌های بدون الکل و حاوی فلوراید استفاده کنند و در صورت نیاز، با پزشک مشورت نمایند. همچنین، رعایت بهداشت دهان و دندان با مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و تغذیه سالم به حفظ سلامت کلی دهان کمک می‌کند. با رعایت این نکات، می‌توان از مشکلات دندانی در دوران بارداری جلوگیری کرد و سلامت دهان را بهبود بخشید.